Sinds 2018 wordt iedere twee jaar – gelijktijdig met de uitreiking van de Banning Prijs – de Banning Lezing uitgesproken in de Rode Hoed te Amsterdam.De lezing is een initiatief van de Banning Vereniging bedoeld om de discussie over waarden, levensovertuiging en sociaaldemocratie een nadere impuls te geven.
De lezing is vernoemd jaar Willem Banning (1888-1971) en wordt uitgesproken op zijn geboortedag. Banning was als ‘rode dominee’ een van de grondleggers van het religieus geïnspireerde socialisme in Nederland en mede-oprichter van de Partij van de Arbeid in 1946. Als haar belangrijkste ideoloog gedurende de jaren veertig en vijftig van de vorige eeuw drukte Banning zijn stempel op de beginselprogramma’s van 1947 en 1959. Vanaf 1939 was hij lange tijd redacteur van Socialisme en Democratie, het blad van het wetenschappelijk bureau van de partij.
Volgens Banning ging elk politiek handelen terug op achterliggende waarden en overtuigingen. In de naar hem vernoemde lezing wordt om het jaar een spreker uitgedaagd juist te reflecteren op de vraag wat hen aanzet tot politiek handelen.
Banning bepleitte een niet-materialistisch, humanistisch, vrijzinnig en democratisch socialisme dat een sterke nadruk legt op de cultuur en op bindende normen zoals rechtvaardigheid, gemeenschap, verantwoordelijkheid en solidariteit. Individu en gemeenschap waren voor Banning onverbrekelijk met elkaar verbonden. Het ‘personalisme’ of personalistisch socialisme dat hij in navolging van Franse sociaal-christelijke denkers omarmde, stond voor de vrije ontplooiing van individuen in solidaire gemeenschappen. Dit personalisme stond volgens Banning haaks op het economisch liberalisme en ‘anarchistische’ individualisme. In ons eigen tijdperk zijn Bannings morele appel, zijn nadruk op cultuur en zijn oproep tot gemeenschapszin meer dan ooit relevant.
Eerdere lezingen waren:
2024: Frans Timmermans. Hij sprak o.a. over het belang van een vrije, weerbare samenleving, wat nodig is om dat voor elkaar te krijgen en een nieuw gevoel van gemeenschap. De lezing is hier terug te lezen en terug te zien.
2022: Tuur Elzinga – Een nieuw sociaal contract voor herstel van vertrouwen. De lezing is hier terug te lezen en terug te zien.
2020: Marjan Minnesma – De lege stoel van de politiek. Meer informatie is hier terug te lezen.
2018: Lodewijk Asscher – Be a Banning! De lezing is hier terug te lezen en terug te zien.