De Banning Leergang over sociaaldemocratische klimaatpolitiek wordt in verband met de maatregelen vanwege COVID-19 uitgesteld tot het voorjaar. In onderstaand overzicht zijn de nieuwe data ingevoegd. Omdat de maatregelen vooralsnog in stand zullen blijven, organiseren we de leergang dit jaar digitaal.

‘Het meest elementaire mensenrecht, is dat je je gerustgesteld en beschermd voelt’, schreef de Franse antropoloog en wetenschapsfilosoof Bruno Latour in zijn essay Waar kunnen we landen? over politiek in tijden van klimaatverandering. Juist dat gevoel van veiligheid en geborgenheid staat naar zijn analyse onder druk. De vraag hoe mensen in tijden dat de gevolgen van de opwarming van de aarde zowel zichtbaarder worden als zwaarder gaan wegen opnieuw gerustgesteld en beschermd kunnen worden, is voor een politieke stroming die ‘zekerheid’ centraal stelt urgenter dan ooit.

Tegelijkertijd is de weg naar een sociaaldemocratische klimaatpolitiek niet zonder hobbels. Want waar hebben we het eigenlijk over? Wat verstaan we onder ‘klimaat’? Wat kunnen we doen en zijn we daar niet al veel te laat mee? Hoe zorgen we ervoor dat klimaatpolitiek bestaande ongelijkheid niet nog verder vergroot? En hoe ontwikkelen we een klimaatpolitiek waarin mensen durven te geloven? Het zijn vragen die verder gaan dan het huidige debat over ‘duurzaamheid’. Dat enerzijds vooral gaat over wat we zelf kunnen doen en daarmee wat blijft steken in goede bedoelingen. En dat anderzijds nogal technisch van aard is, terwijl we toch vooral ook politieke – en dat wil zeggen: morele – keuzes moeten maken.

Met vier vooraanstaande sprekers gaan we op zoek naar antwoorden. Vanwege de voortdurende maatregelen vanwege Covid-19 is de leergang dit jaar digitaal. Deelname is daarom kosteloos, maar het aantal plaatsen is beperkt. De avonden beginnen om 19.00u en duren tot (ongeveer) 21.00u. Aanmelden kan alleen via e-mail: info@banningvereniging.nl. De leergang is erkend als officieel onderdeel van het scholingsaanbod van de Partij van de Arbeid, maar staat open voor iedere belangstellende. Ter voorbereiding worden telkens een of twee teksten aan deelnemers toegezonden.

Programma

Woensdag 7 april 2021: Onze aarde onder druk
Spreker: Heleen de Coninck, hoogleraar aan de Technische Universiteit Eindhoven en universitair hoofddocent aan de Radboud Universiteit Nijmegen. Ze was een van de auteurs van het in 2018 verschenen rapport van het IPCC over hoe de temperatuurstijging te beperken is tot maximaal anderhalve graad. Een uitvoerig interview met Heleen de Coninck is te vinden in het themanummer klimaatpolitiek van Tijd en Taak.

In de openingsbijeenkomst van de Banning Leergang 2020 verkennen we de problematiek met een van de vooraanstaande internationale experts op het gebied van klimaat, energie en innovatie. Hoe staan we ervoor, wat gebeurt er eigenlijk als we de opwarming van de aarde niet weten te beperken tot anderhalve graad, waar liggen risico’s en kansen. En op welke manier vinden we sociaaldemocratische antwoorden op de uitdagingen waar we voor staan?

Dinsdag 20 april 2021: Denken over het antropoceen
Spreker: René ten Bos, hoogleraar filosofie van de managementwetenschappen aan de Radboud Universiteit en tussen 2017 en 2019 denker des vaderlands. Ten Bos schreef in het drieluik Dwalen in het antropoceen, Het volk in de grot en Extinctie uitvoerig over zowel de complexiteit van het denken over het klimaat als over het politieke en maatschappelijke debat erover. Ten Bos pleit in zijn werk vooral voor het loslaten van voorbarige zekerheden. Hoe verhoudt zich dat tot de wens van politici hun kiezers een helder omlijnd toekomstperspectief te schetsen?

In de tweede bijeenkomst van de leergang verkennen we de complexiteit van het vraagstuk. In zijn werk trekt Ten Bos alles wat we weten of denken te weten in twijfel, opent hij al zoekend nieuwe perspectieven en schetst hij een beeld van een nieuwe, ondoorzichtige realiteit waarin we niet alleen moeten leren leven, maar die ons ook de vraag opdringt wie of wat ‘de mens’ eigenlijk is.

Maandag 3 mei 2021: Kiezen voor klimaatpolitiek
Spreker: Sarah de Lange, J.M. den Uyl-hoogleraar aan de Universiteit van Amsterdam en lid van de Raad voor het Openbaar Bestuur. In haar onderzoek staan nieuwe breuklijnen in de samenleving centraal waar de sociaaldemocratie zich toe te verhouden heeft. Ook doet De Lange onderzoek naar de vraag hoe de sociaaldemocratie reageert op de opkomst en het succes van radicaalrechts-populistische partijen én groene en sociaalliberale partijen in Nederland en daarbuiten.

Op de derde avond staat de vraag centraal of een verbindende, sociaaldemocratische klimaatpolitiek eigenlijk wel mogelijk is. Is een electoraat te overtuigen van een dergelijke politiek, of is de (natuurlijke) achterban van de sociaaldemocratie daarvoor veel te verdeeld over het vraagstuk. Of liet de campagne van Frans Timmermans bij de Europese verkiezingen van 2019 zien dat een campagne die klimaatpolitiek centraal stelt juist wel succesvol kan zijn?

Maandag 17 mei 2021: Effectieve klimaatpolitiek
Zoals de laatste jaren gebruikelijk sluiten we de leergang af met een interview. Dit keer spreken we met Marjan Minnesma, directeur van Urgenda. In haar Banning Lezing liet ze in februari al zien langs welke lijnen een effectieve klimaatpolitiek te ontwikkelen valt. Met haar gaan we in gesprek over de (politieke) mogelijkheden en onmogelijkheden, over de verhouding tussen recht, maatschappelijk activisme en politiek en het belang van een snel en effectief politiek handelen.

Aanmelden voor de leergang kan voorlopig alleen via e-mail: info@banningvereniging.nl. Wacht niet te lang, want het aantal plaatsen is beperkt. Meer informatie? Neem gerust contact op met Maarten van den Bos via info@banningvereniging.nl. Let op! Waar de bijeenkomsten normaliter altijd op woensdag plaatsvinden, zij drie van de vier avonden deze keer op de dinsdag.