Ongelijkheid en religie

Tijdens de derde bijeenkomst van de Banningleergang op 5 november 2015 gaven dr. Theo Salemink en dr. Mohamed Ajouaou een lezing. Dr. Theo Salemink publiceert binnenkort een boek over christelijk denken over ongelijkheid. In de reader is een deel hieruit opgenomen over hoe Thomas van Aquino ongelijkheid zag en wilde bestrijden.

Het christelijke perspectief
Rijkdom is volgens Thomas van Aquino nooit persoonlijk bezit, ook niet wanneer je daarvoor gewerkt hebt. De armen mogen altijd een beroep doen op een deel van de rijkdom.
Salemink legde uit dat het christendom van oorsprong een haat ten opzichte van rijkdom koestert – dit heeft zij gemeen met het socialisme. Vandaar dat de wens van de vooroorlogse dominee Banning, om het anti-materialisme in het socialisme te vervangen door christelijke idealen, niet uit de lucht was gegrepen, aldus Salemink.
Het christendom mag dan ageren tegen rijkdom, zij streeft geen gelijkheidsideaal na. Alleen het surplus van het bezit zou naar de armen gaan. Vermogenden moeten wel in staat zijn hun status te onderhouden.
Volgens Thomas van Aquino hebben armen in levensnood het recht om te stelen van de rijken. Het bestrijden van ongelijkheid is volgens hem een goede zaak aangezien rijkdom egoïsme veroorzaakt.

Het islamitische perspectief
Na het college van dr. Salemink werden wij bekend met het islamitische perspectief. Dr. Mohamed Ajouaou stak van wal met de gelijkheidsidealen die in de islam zichtbaar zijn. In de kern zijn alle mensen gelijk: “gelijk als de tanden van een kam” (citaat van de profeet Mohamed).
Bij ieder bezoek aan de moskee wordt de volgorde van de aanwezigen bepaald door moment van binnenkomst. Bij het begrafenisgebed wordt de overledene zelfs niet bij naam genoemd, om zo de gelijkheid van iedere volgeling te benadrukken. Alle moslims genieten deze gelijkheid aan elkaar. Zij worden door de islam echter niet als gelijken beschouwd ten opzichte van belijders van andere religies.
Volgens de islam hebben de rijkeren meer verantwoordelijkheid dan armen – die ontstaat bij de privileges van hun rijkdom. In de samenleving heeft ieder zijn eigen plaats, rijk en arm, maar samenwerking is essentieel. Dat is volgens dr. Ajouaou de visie van de islam.

Door Rimmert Riedstra